Monaziet

Monaziet bevat sporen van uranium en thorium, waardoor het enigszins radioactief is. Het is raadzaam om een Geiger-counter te gebruiken om de stralingsniveaus te meten voordat u het aanraakt. Draag handschoenen en een masker om huid- en longblootstelling aan radioactief stof te voorkomen. Was uw handen na het hanteren. Bewaar het in een afgesloten container, buiten het bereik van kinderen en huisdieren.

Monaziet komt voor in stollingsgesteenten als pegmatieten, granieten, syenieten en carbonatieten, ook in metagranitische gneissen en aders in metamorfe gesteenten. Het wordt vaak samen met goud gevonden in placerafzettingen. Kristallen groter dan een aantal centimeter zijn zeldzaam. Zeer grote kristallen worden gevonden in Arendal (Noorwegen), Mars Hill in North Carolina en Trout Creek Pass in Colorado in de Verenigde Staten.

Alle monazieten nemen dezelfde structuur aan, wat betekent dat de connectiviteit van de atomen sterk lijkt op andere verbindingen van het type M (III) PO4. De M (III) centra hebben een vervormde coördinatiesfeer die wordt omgeven door acht oxiden met M – O afstanden van ongeveer 2,6 Å lang. Het fosfaatanion is zoals gewoonlijk tetraëdrisch. Hetzelfde structurele motief wordt waargenomen voor loodchromaat (PbCrO4).

Monaziet wordt gedolven om cerium, thorium en andere zeldzame aarden te winnen. Het wordt sinds de jaren 90 gebruikt voor radiometrische dateringen, zowel voor uranium-looddatering als thorium-uraniumdatering.

Monazietzand uit Brazilië werd voor het eerst opgemerkt in zand dat in het ballast van een schip werd meegenomen door Carl Auer von Welsbach in de jaren 1880. Von Welsbach was op zoek naar thorium voor zijn nieuw uitgevonden gloeikousen. Monazietzand werd snel geadopteerd als de thoriumbron en werd de basis van de zeldzame-aardmetalenindustrie. Monazietzand werd ook kort gemijnd in North Carolina, maar kort daarna werden uitgebreide afzettingen in Zuid-India gevonden. Braziliaanse en Indiase monaziet domineerden de industrie vóór de Tweede Wereldoorlog, waarna de belangrijkste mijnactiviteit naar Zuid-Afrika werd overgeheveld. Er zijn ook grote monazietafzettingen in Australië. Monaziet was de enige significante bron van commerciële lanthaniden, maar bezorgdheid over de verwijdering van de radioactieve dochterproducten van thorium, bastnäsite verving monaziet in de productie van lanthaniden in de jaren 1960 vanwege het veel lagere thoriumgehalte. Toegenomen interesse in thorium voor kernenergie kan monaziet terugbrengen in commercieel gebruik.

De naam monaziet komt van het Griekse μονάζειν (solitair zijn), via het Duitse Monazit, in een toespeling op de geïsoleerde kristallen.