Manganiet

Manganietkristallen zijn monoklien, prismatisch opgebouwd met strepen over de buitenkant. Ze komen meestal voor in bundels of in aggregaten die uitwaaieren vanuit een centraal punt. Het mineraal is zilvergrijs tot zwart van kleur. Het is een opaak (ondoorschijnend) mineraal dat iets minder glanst dan een metaal, waardoor deze met submetallische glans wordt aangeduid.

Manganite komt samen met andere mangaanoxiden voor in afzettingen gevormd door het circuleren van meteoorwater in de verweringsomgeving in kleiafzettingen en laterieten. Het vormt zich door hydrothermische werking bij lage temperatuur in aderen in combinatie met calciet, bariet en sideriet. Vaak geassocieerd met pyrolusiet, brauniet, hausmanniet en goethiet. Manganiet komt voor in exemplaren die een goede kristalvorm vertonen bij Ilfeld in het Harzgebergte in Duitsland, waar het mineraal voorkomt met calciet en bariet in aders die porfier doorkruisen. Kristallen zijn ook gevonden in Ilmenau in Thüringen, Neukirch bij Sélestat in de Elzas (newkirkite), Granam bij Towie in Aberdeenshire, en in Upton Pyne bij Exeter, VK en Negaunee, Michigan, Verenigde Staten, en in de Pilbara van West-Australië. Goede kristallen zijn ook gevonden in Atikokan, Ontario en Nova Scotia, Canada. Als erts van mangaan is het veel minder overvloedig dan pyrolusiet of psilomelaan. Hoewel al in 1772 met verschillende andere namen beschreven, werd de naam manganiet voor het eerst toegepast in een publicatie van W. Haidinger in 1827.

Het mineraal werd in de prehistorie gebruikt als pigment, door mensen, en als vuurstarter door Neanderthalers. Manganiet wordt verondersteld te zijn gebruikt in de prehistorie om een houtvuur te starten. Manganiet verlaagt de verbrandingstemperatuur van hout van 350 graden Celsius naar 250 graden Celsius. Manganietpoeder is een veel voorkomende vondst in Neanderthalers.