Loodwit

Een soort van Mineraal

Loodwit is een loodverbinding (basisch lood(II)carbonaat 2PbCO3·Pb(OH)2) die als wit pigment wordt gebruikt. Door de hoge giftigheid wordt het nog nauwelijks gebruikt. De verkoop van loodwit in tubes is in het gebied van de Europese Unie verboden. Op ambachtelijke wijze wordt loodwit verkregen door banden lood van een 10 à 15 cm breed en een goede meter lang, op te rollen. De lagen mogen elkaar nochtans niet raken. Tussen elke laag moet een ruimte van ongeveer twee millimeter behouden worden. De opgerolde banden lood, vergelijkbaar met een veer, worden in aarden potten waarvan de bodem gevuld is met azijnzuur gehangen. Het lood mag echter niet in aanraking komen met het zuur. De aarden potten worden op hun beurt in paardenmest geplaatst. De paardenmest levert de voor de reactie noodzakelijke kooldioxide. De door de ontbinding van de paardenmest vrijkomende warmte versnelt daarbij het proces. De reactie van de dampen op het lood geeft loodwit dat van de banden wordt geschraapt en vermengd wordt met lijnolie om direct als olieverf bruikbaar te zijn. In het "Kammerverfahren" dat in Duitsland gebruikt werd, werden de repen lood over houten stangen in een gemetselde ruimte geplaatst en werden azijnzuur, kooldioxide, lucht en waterdamp gecontroleerd toegevoegd. Het alzo verkregen loodwit is steviger van structuur en behoudt gemakkelijker de toets van borstel of paletmes. De beste kwaliteit heet cremserwit. Loodwit was tot het midden van de 19e eeuw, toen het aangevuld werd door zinkwit, het belangrijkste witte pigment, zowel in de schilderkunst, als bij de make-up. Zinkwit is echter transparant. Titaanwit is een betere vervanging voor loodwit, omdat het dekkend is. Ondanks zijn giftigheid werd loodwit in de Oudheid ook gebruikt als conserveringsmiddel en zoetstof in levensmiddelen. Het schildertechnisch belang werd nog vergroot doordat loodwit bij olieverf door reactie met het bindmiddel lijnolie loodzepen vormt, die weliswaar bros zijn maar ook zeer hard zodat de levensduur van de schilderijen zeer wordt verlengd. Moderne olieverfschilderijen zonder loodwit zullen de eeuwen niet doorstaan. Omdat loodwit röntgenstralen goed tegenhoudt, maakt het de moderne onderzoeker mogelijk eerdere opzetten van het schilderij zichtbaar te maken.

Hardheid:

3.5

Dichtheid:

6.94 g/cm³